22 – Εκκλησία (ναός)

Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, οι πιστοί συγκεντρώνονταν σε ιδιωτικά σπίτια για τις θρησκευτικές τους τελετές. Αργότερα, όταν οι κοινότητες πλήθυναν, αγοράζονταν οικοδομήματα προορισμένα να γίνουν «ιδιωτικές» εκκλησίες. Από το β’ μισό του 3ου αιώνα, η αύξηση του χριστιανικού πληθυσμού οδήγησε σε μαζική κατασκευή ναών, που είχαν επιρροές από τη ρωμαϊκή αρχιτεκτονική. Οι εκκλησίες αυτής της περιόδου ήταν σε ρυθμό «βασιλικής», δηλαδή ορθογώνιων αιθουσών, που εσωτερικά χωρίζονταν σε κλίτη (μονόκλιτες, τρίκλιτες, πεντάκλιτες κλπ). Συνήθως, σε κάποια από τις στενές τους πλευρές οι βασιλικές κατέληγαν σε ημικυκλική ή πολυγωνική αψίδα. Στο μέρος εκείνο ήταν το Ιερό Βήμα και εκεί τοποθετούνταν η Αγία Τράπεζα. Από τον 6ο αιώνα, ο τύπος της βασιλικής αντικαθίσταται σταδιακά από τρουλαία κτίρια, χωρίς όμως να εξαφανιστεί τελείως. Συγκεκριμένα, στην πλειονότητά τους οι εκκλησίες της όψιμης Οθωμανοκρατίας έχουν ανεγερθεί σε ρυθμό βασιλικής. Τα βασικά μέρη των ναών είναι τρία: α. νάρθηκας ή πρόναος, β. κυρίως ναός και γ. Ιερό Βήμα.